Cursus Russisch

Audio-Lingual Method (ALM) (Army Method/New Key)

Bedacht door wie en wanneer

De audiolinguale methode was reeds in de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw ontwikkeld in Engeland en Amerika, onder meer door de Amerikaanse taalkundige Leonard Bloomfield. Doordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, was het noodzakelijk om de (Amerikaanse) soldaten te voorzien van elementaire verbale communicatieve vaardigheden. Hierdoor werd deze audiolinguale methode ook de ‘legermethode’ genoemd.

Kenmerken van de Audio-Lingual Method (ALM)

De audiolinguale methode kan als een reactie op de grammatica-vertaalmethode gezien worden. Een nieuw verschijnsel was dat de taallessen geheel in de doeltaal (bijvoorbeeld Russisch) werden gegeven. De belangrijkste vaardigheden zijn kunnen spreken en luisteren (in het Russisch) en de (Russische) grammaticale structuren worden aan de hand van mondelinge structuuroefeningen geleerd. Het doel is om zonder fouten Russisch te leren spreken en verstaan, wat begint met leren naspreken. Herhaling is het middel hiervoor; er wordt met drills gewerkt om Russische zinnen en structuren goed aan te leren, zodat reacties spontaan en als het ware automatisch gaan worden. De taaltrainers Russisch kunnen bijvoorbeeld een zin 10 keer herhalen en dan een extra Russisch woord hieraan toevoegen. Er wordt veel in zogenaamde talenpractica gewerkt, waar studenten Russisch een hoofdtelefoon dragen en zinnen beluisteren en deze zinnen nazeggen. Geschreven Russisch wordt pas aangeboden als het mondelinge Russisch inmiddels vertrouwd is geworden. Er wordt wel gebruikgemaakt van afbeeldingen voor het introduceren van nieuwe woorden in het Russisch.

Populariteit

In ons land werd de methode pas geïntroduceerd omstreeks het jaar 1970 toen de Mammoetwet inging. Al snel kwamen er bezwaren tegen deze inhoudsloze drills. De techniek wilde wel eens problemen geven, waardoor de talenpractica al snel in onbruik raakten. In plaats daarvan werden de mondelinge structuuroefeningen schriftelijk gemaakt. Schrijvers van leerboeken namen de markt weer over en boden zoals gebruikelijk expliciete grammaticaregels aan. Toch liet de audiolinguale methode sporen na. Nu was breed geaccepteerd dat het bij het leren van de taal (zoals Russisch) niet om het uit het hoofd leren van de regels van de (Russische) grammatica gaat, maar om het gebruik. De luistervaardigheid (Russisch), die vóór de jaren zeventig voor het merendeel van docenten niet bestond, was ontdekt.

Voor- en nadelen van de Audio-Lingual Method

De audiolinguale methode is effectief voor studenten Russisch die beginnen. Direct van het begin wordt de juiste uitspraak Russisch aangeleerd. Deze audiolinguale methode is een docentgestuurde methode en en biedt daardoor een vlotte en efficiënte overdracht van kennis. Ook voor grotere groepen is deze methode geschikt.

Deze docentgestuurde kant is tegelijkertijd een nadeel; eigen inbreng wordt niet verlangd van de studenten, waardoor het gevaar van enige passiviteit en onvoldoende motivatie en betrokkenheid dreigt. Een bijkomend bezwaar is dat de geoefende driloefeningen niet zo eenvoudig zijn om te zetten in levend taalgebruik Russisch.

GoldList Method (GLM)

Bedacht door wie en wanneer

Polyglot David J. James, alias Viktor Dmitrievitch Huliganov of Uncle Davey ontwikkelde de GoldList Method (‘gouden lijst-methode’).

Kenmerken van de GoldList Method (GLM)

Deze GoldList Method is een leermethode om woorden of zinnen in een vreemde taal (bijvoorbeeld Russisch) op een zodanige manier te leren dat het in het langetermijngeheugen wordt opgeslagen. De GoldList-methode werkt middels zelfgeschreven woordenlijsten (Russisch) die nadien herhaald worden. De Russische zinnen en woorden van de woordenlijst worden hardop gelezen door de student. Al deze woorden en/of zinnen uit het hoofd te leren, is niet de bedoeling, maar dit gaat vanzelf door blootstelling. Bij de GoldList-methode wordt de woordenlijst steeds herzien; Russische woorden die aangeleerd zijn, worden van de woordenlijst verwijderd, Russische woorden die nog altijd problemen opleveren, blijven staan.

Populariteit

Aanhangers van de GoldList-methode claimen dat deze woorden of zinnen in het Russisch spontaan in het langetermijngeheugen van de student terechtkomen, maar geheugenwetenschappers betwijfelen dat. Volgens deze geheugenwetenschappers wordt kennis in het algemeen opgeslagen als deze betekenisvol en relevant is voor de lerende. De GoldList-methode kan goed werken voor Russische woorden en zinnen die betekenisvol en relevant zijn voor de lerende.

Voor- en nadelen van de GoldList Method

Voor lerenden die bij bijvoorbeeld Post-its^® voordeel hebben als geheugensteuntje kan deze GoldList-methode werken. Met de hand schrijven werkt beter dan typen of, zelfs tamelijk zinloos: een fotootje maken, omdat het fysieke gedeelte van het geheugen door het schrijven meewerkt en wordt aangesproken. Het gebrek aan context is een minpunt. Talen zijn veel meer dan een reeks losse woorden en/of zinnen. Daarnaast is de GoldList-methode zeer tijdrovend omdat steeds handgeschreven woordenlijsten aangemaakt moeten worden.

De Natural Method

Bedacht door wie en wanneer

De Natural Method, ook de Natural Approach (de ‘natuurlijke aanpak’) genaamd, is door de Amerikanen Tracy Terrell en Stephen Krashen ontwikkeld in 1983.

Kenmerken van de Natural Method

De Natural Method is op een natuurlijke wijze van taalverwerving (van bijvoorbeeld Russisch) gericht. Op de wijze waarop iemand als kind zijn of haar moedertaal leerde spreken, probeert de methode het Russisch te leren. De taalregels van het Russisch leert men ook onbewust op die wijze. Alleen het Russisch met de nodige visuele hulpmiddelen wordt hiervoor gebruikt. Het streven is een leeromgeving zonder stress. De studenten worden blootgesteld aan een aanzienlijke hoeveelheid begrijpelijke input. Bij de Natural Approach wordt de taalproductie Russisch niet geforceerd, maar mag spontaan ontstaan. De methode legt de nadruk op communicatie en niet zo zeer op expliciete Russisch grammatica en het corrigeren van vormfouten.

Als de lerende wordt ondergedompeld in het Russisch, is de leermethode het meest effectief. Om te zorgen dat de student plezier van de ervaring heeft, dienen de activiteiten die in het Russisch worden aangeboden, stimulerend te zijn.

De Natural Method leermethode lijkt veel op de Directe Methode. De methoden gaan beide uit van het idee van natuurlijke taalverwerving; het verschil tussen deze twee beide methoden is dat de Directe Methode meer nadruk op de praktijk legt en de Natural Method meer op de blootstelling aan taalinput en het verminderen van spreekangst.

Populariteit

Het is vaak aangetoond dat onderdompeling een zeer effectieve leermethode is. Omdat de methode vrij eenvoudig te begrijpen is, is de Natural Approach een populaire manier van lesgeven onder taaltrainers Russisch. Kritiek kent de Natural Method ook. De leermethode is vooral gericht op het impliciet leren van de Russische grammatica. De lerende zou inderdaad leren in het Russisch te communiceren, maar door onvoldoende kennis van de grammatica in een wat gebrekkige, versimpelde versie van de taal blijven hangen.

Voor- en nadelen van de Natural Method

Om op een natuurlijke manier een taal aan te leren, wordt prettig gevonden. Lerenden krijgen de kans voor het opbouwen van een persoonlijke band met het Russisch. Het geleerde beklijft langer, doordat studenten niet ‘uit het hoofd hoeven te leren’.

Een minpunt kan zijn dat het wat langer duurt voor er resultaat geboekt wordt, doordat er bijna geen druk ligt op de taalproductie. Ook bereidt de methode studenten niet per se voor op een bepaald Russisch examen.

Structurele Aanpak

Bedacht door wie en wanneer

De ‘Structurele Aanpak’ (Engelse benaming: Structural Approach; ‘SA’) is in de begin jaren 50 door Charles Fries, oprichter en directeur van de English Language Institute aan de Universiteit van Michigan en één van zijn studenten Robert Lado ontwikkeld.

Kenmerken van de Structurele Aanpak (SA)

Deze Structurele Aanpak is een methode om een vreemde taal te leren die als doel heeft om lerenden vertrouwd te maken met de fonologische en grammaticale structuren van de doeltaal (bijvoorbeeld het Russisch). De beheersing van deze structuren is volgens de Structurele Aanpak effectiever dan de verwerving van woordenschat Russisch. Het herkennen en kunnen toepassen van vaste samenstellingen van Russische woorden en groepen woorden in de juiste woordvolgorde is waar het bij de Structurele Methode om gaat. Deze woordcombinaties worden aan de studenten aangedragen in herkenbare situaties met gebruik van dramatisering, visualisatie, gezichtsuitdrukking en handelingen. De taalstructuren die het meest gebruikt worden, worden het eerst geleerd. Mondelinge vaardigheden Russisch (luisteren en spreken) worden hierbij in eerste instantie gebruikt; lezen en schrijven volgen daaruit. Bij het aanleren en verbeteren van de productieve vaardigheden Russisch (spreken en schrijven), krijgt de grammatica een belangrijke plaats. Andere namen voor de Structurele Aanpak zijn de Structural-Situational Approach (structurele-situationele benadering) en de Structural-Oral-Situational Approach (structurele-mondeling-situationele benadering).

Populariteit

De Structurele Aanpak werd in de jaren vóór 1970 ingezet op vrij grote schaal om Engels te leren in Engelssprekende landen, voormalige Britse koloniën alsook in Maleisië.

Voor- en nadelen van de Structurele Aanpak

Het voordeel van een structurele aanpak is dat studenten het Russisch op een accurate manier geleerd wordt. De student krijgt inzicht in de Russische grammatica leert in welke situaties bepaalde bepaalde Russische woorden of woordcombinaties geschikt zijn of niet. De methode van de Structural Approach gebruikt alledaagse taal. De methode van de Structurele Aanpak heeft eveneens minpunten. De methode van werken kost tamelijk veel tijd en biedt niet onmiddellijk een ervaring van succes. De eigen input van de lerenden is behoorlijk gelimiteerd; de leermethode is weinig creatief.

Communicatief taalonderwijs (Engels: Communicative Language Teaching; CLT)

Bedacht door wie en wanneer

Communicatief taalonderwijs (In het Engels: Communicative Language Teaching, afkorting: CLT), of ook wel ‘De Communicatieve benadering’ (In het Engels: Communicative Approach, afkorting: CA) genoemd, is in de jaren zestig van de vorige eeuw ontstaan onder invloed van de ideeën van Noam Chomsky, die de nadruk op competenties bij het leren van een taal legde. De Amerikaanse taalkundige Dell Hymes was in 1966 de grondlegger van het concept van communicatieve vaardigheden.

Kenmerken van Communicatief taalonderwijs (CLT)

Het communicatief talenonderwijs gaat uit van de gedachte dat interactie het uiteindelijke doel is bij het leren van een vreemde taal (zoals Russisch).

De studenten leren het Russisch in praktijk te brengen middels de CLT-technieken door de interactie onderling en de docent Russisch. Er wordt gebruikgemaakt van authentieke teksten in het Russisch of ander materiaal uit het dagelijks leven of de werksituatie. Het Russisch wordt zowel tijdens als buiten de les om gebruikt.

Studenten praten met medestudenten over persoonlijke gebeurtenissen en trainers Russisch dragen onderwerpen aan die buiten het gebied van de traditionele grammatica liggen, om de taalvaardigheid Russisch in allerlei soorten realistische situaties te oefenen. De Russische grammatica wordt inductief onderwezen, dat wil zeggen aan de hand van de praktijk, waaruit de regel volgt.

Bij CLT zijn taaldocenten Russisch echt trainers, die studenten leren om in de Russische taal te communiceren.

Populariteit

Communicatief taalonderwijs werd heel populair in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw, deels doordat de traditionele taalonderwijsmethodes niet zo succesvol bleken. Door de verdere eenwording van Europa kwam een grotere behoefte om vreemde talen te leren op een wijze die meteen toepasbaar was.

Voor- en nadelen van Communicatief taalonderwijs

De CLT (communicatief taalonderwijs) kent veel voordelen. Studenten ‘kunnen’ al snel ‘iets’ in het Russisch; het is studentgericht en functioneel. Vanwege het gebruik van authentieke materialen, leren studenten de Russische woorden die zij moeten weten. CLT is een efficiënte methode. Voor de lerende is deze methode stimulerend doordat hij of zij vlug succes ervaart. Foutjes mogen worden gemaakt; de vaardigheden van de student wordt al doende geleerd en geperfectioneerd. Een keerzijde van deze communicatieve benadering is dat er niet zo veel aandacht wordt besteed voor grammatica, woordenschat die niet direct toepasbaar is en uitspraak. De voorbereiding en planning vragen veel meer tijd van de docent en van de lerenden vereist het een actieve deelname. Deze manier van een taal leren, is voor sommige lerenden moeilijk of ongebruikelijk, afhankelijk van de achtergrond. Communicatief taalonderwijs (CLT) traint vaardigheden; daarbij gaat het vooral om de functie en minder om de vorm en CLT biedt als zodanig geen samenhangend geheel.

Grammatica-/vertaalmethode (GVM) (Engels: Grammar-Translation Method; GTM)

Bedacht door wie en wanneer

Het taalonderwijs was in de 18^de en de 19^de eeuw vooral op praktisch taalgebruik gericht. Men leerde om gebruiksklare zinnen, dialogen, idiomatische uitdrukkingen, lijsten met woorden etcetera na te spreken, uit het hoofd te leren en daarna vervolgens op te zeggen. Dit werd op een andere manier gedaan door een Duitse docent Frans en Italiaans; Johann Valentin Meidinger. Hij ontwikkelde omstreeks 1783 een methode waarin de grammatica centraal stond. Meidinger wordt gezien als grondlegger van de zogenaamde grammatica-vertaalmethode (In het Engels: Grammar-Translation Method, afgekort GTM).

Kenmerken van de Grammatica-/vertaalmethode (GVM)

Deze methode was op het onderwijs in het Latijn gestoeld; de taal van de religie, wetenschap en cultuur. Het onderwijs in het Latijn was vanzelfsprekend op geschreven teksten van klassieke schrijvers gericht en was volledig op grammatica en vertalen (van bijvoorbeeld Russisch) gericht. Dat werd als een degelijke en wetenschappelijke aanpak gezien. De Grammatica-/vertaalmethode gaat uit van de analyse van taalstructuren en taalvormen (van bijvoorbeeld Russisch) waarbij de student inzicht ontwikkelt. De lees- en schrijfvaardigheid Russisch dus belangrijk bij de Grammatica-vertaalmethode. Literatuur, vertalen en uit het hoofd leren van woordenlijsten krijgen de nadruk. De trainer draagt de kennis Russisch over, de studenten memoriseren.

Populariteit

Tegengeluiden waren al al vanaf halverwege de negentiende eeuw ook te horen. Desondanks heeft de grammatica-/vertaalmethode tot vrij recent een grote invloed gehad op het talenonderwijs.

Voor- en nadelen van de Grammatica-/vertaalmethode

De methode is een aardige mentale training voor diegenen voor wie het een uitdaging is om dingen uit het hoofd te leren. Ook biedt deze methode inzichten in de structuur van het Russisch, omdat de nadruk gelegd wordt op de grammatica.

Er zijn echter meer keerzijden dan positieve kanten. De grootste keerzijde is dat de spreek- en luistervaardigheid Russisch bij de methode ver achterblijft, waardoor de taal zelfs na jaren studeren weinig mondeling kan worden toegepast. Deze methode staat ver van het dagelijks gebruik van het Russisch af, ook in de context die aangeboden wordt, omdat het meestal gaat om literair taalgebruik. Bij het leren in groepen geeft deze leermethode niet de mogelijkheid tot differentiatie of een eigen creatief proces bij de lerenden. De studenten zijn slechts toehoorders en uitvoerders.

Onderdompeling (Engels: immersion)

Bedacht door wie en wanneer

Onderdompeling (Engels: language immersion) wordt sinds de jaren 70 wereldwijd toegepast, hoofdzakelijk op middelbare scholen waarbij een schoolvak (zoals wiskunde) in de vreemde taal wordt onderwezen. In Nederland is de methode van ‘onderdompeling’ ook wel bekend als de leermethode die wordt gebruikt bij bijvoorbeeld Taleninstituut Regina Coeli in de provincie Brabant, ook wel ‘de nonnen van Vught’ of liefkozend ‘de nonnetjes (van Vught)’ genoemd. De methode van ‘onderdompeling’ is daar ontstaan in 1963 met Franse nonnen die Franse les aan rijke dames uit Vught gaven.

Kenmerken van onderdompeling

De methode van onderdompeling zorgt ervoor dat degene die de taal (zoals het Russisch) leert, direct vanaf het eerste moment wordt omgeven door de nieuwe taal. De instructies worden in de doeltaal (Russisch) gegeven; eerst langzaam en met veel herhalingen, later op een natuurlijkere manier. Vanaf het begin wordt de lerende ook uitgedaagd om in het Russisch te spreken. Bij onderdompeling met rollenspellen en simulaties gewerkt. De omgeving op onderwijsinstellingen die met onderdompeling werken, wordt vaak in de stijl van het land van de Russische taal ingericht om een situatie te creëren alsof studenten in Rusland zijn. De studenten oefenen één-op-één of in kleine groepen met Russisch spreken. Een andere wijze om onderdompeling te bereiken, is naar Rusland gaan en daar in een gastgezin verblijven.

Populariteit

De methode van onderdompeling wordt beschouwd als een heel goede methode om een vreemde taal te leren. Hoofdzakelijk de mondelinge taalvaardigheid Russisch kan zeer goed worden aangeleerd op deze manier.

Voor- en nadelen van onderdompeling

Omdat de leermethode zo intensief is, is het belangrijkste voordeel dat deze methode snel resultaten laat zien. Het is ‘sink or swim’, de student moet wel gaan communiceren in het Russisch want hij of zij wordt erdoor omgeven. Feitelijk is de student 24 uur per dag Russisch aan het leren. Het samen oefenen in groepsverband versterkt de sociale interactie. Dit wordt door studenten als motiverend ervaren.

Een nadeel is dat de bereikte resultaten niet altijd wordt vastgehouden. De kans is groot dat het nieuw geleerde relatief snel weer wegzakt als iemand in een korte tijd Russisch leert, door in Rusland te zijn of door in een kunstmatig gecreëerde omgeving te zijn ondergedompeld, maar daarna weer overgaat tot de orde van de dag. Het feit dat een dergelijke taaltraining Russisch erg intensief is, kan een ander minpunt van de methode zijn. Niet elke student heeft de conditie om deze leermethode vol te houden.

Suggestopedie (Suggestopedia)

Bedacht door wie en wanneer

Suggestopedia is een methode om taal te leren ontwikkeld in de zeventig jaren van de vorige eeuw. De leermethode is ontwikkeld door de Bulgaarse wetenschapper en psychotherapeut Georgi Lozanov.

Kenmerken van Suggestopedie

Suggestopedie is op de kracht van de suggestie gebaseerd. Lozanov was van mening dat positieve suggestie een voorwaarde is om (talen; bijvoorbeeld Russisch) te leren. Daarvoor is het van essentiële betekenis dat er een ontspannen sfeer en wederzijds vertrouwen is tussen de lerenden en de docent (Russisch). Dat studenten zich veilig en ontspannen voelen, is hiervoor de voorwaarde. Leslokalen met rijopstellingen waren ongeschikt om dit te kunnen bereiken. In de lessen zat de lerende in een comfortabele stoel die in een halve cirkel werden gezet en in de klas was ook altijd muziek. De leermethode die Lozanov voorstond, bestond uit het voorlezen van verschillende teksten, terwijl op de achtergrond natuurgeluiden waren te horen of klassieke muziek werd gespeeld. Er bestonden woordenlijsten bij deze teksten en opmerkingen over de grammatica van de te leren taal (het Russisch). Er werd met gebaren en veel expressie in stem voorgelezen. Studenten werden zo uitgenodigd om te luisteren en de (Russische) woorden die nieuw waren, konden gemakkelijk worden begrepen en opgenomen. Er was veel aandacht tijdens de lessen voor de cultuur en kennis over het land van de doeltaal (Rusland). Er werd met rollenspellen gewerkt en in de klas werden ook (Russische) streekgerechten gemaakt en geproefd.

Populariteit

De methodiek Suggestopedia was omstreden en is niet heel bekend meer. Een aantal elementen van Suggestopedie wordt nog steeds toegepast, bijvoorbeeld het gebruikmaken van stemexpressie en gebaren bij het lezen van teksten in de doeltaal.

Voor- en nadelen van Suggestopedie

Suggestopedie creëert een veilige en ontspannen sfeer in de les, waardoor de student geen hinder zal krijgen van faalangst of frustratie. Voor nieuwkomers kan deze sfeer aan een positieve associatie met het nieuwe thuisland bijdragen. Muziek werkt vaak motiverend en draagt muziek bij aan betere leerprestaties. Dat de lerenden gestimuleerd worden om actief mee te doen en zich in de situaties in te leven, wat voor sommige mensen een nieuwe ervaring is, is een ander voordeel van de methodiek. Voor sommige studenten is dit tegelijkertijd een nadeel, want niet iedere student is hiertoe in staat. Daarnaast kan muziek bij sommige studenten eerder afleiden en zelfs verstorend werken in tegenstelling tot stimulerend of ontspannend. Een andere zwakke kant is dat de relatie taaldocent-lerende niet echt gelijkwaardig is; alle input komt van de Russische taaldocent en de lerende is altijd de ontvangende partij.

Community Language Learning (CLL)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse priester en psycholoog Charles A. Curran ontwikkelde in het jaar 1976 Community Language Learning, ook wel Counseling Language Learning
genoemd.

Kenmerken van Community Language Learning (CLL)

CLL (Community Language Learning) is een methode om een taal te verwerven waarbij lerenden samenwerken om te bepalen welke aspecten van de vreemde taal zij willen leren. CLL baseert zich op de counseling-benadering waarbij de docent fungeert als counselor die de zinnen van de lerenden kenschetst. De lerenden starten het gesprek. Zij spreken in hun moedertaal als de lerenden de doeltaal (Russisch) nog niet voldoende machtig zijn. De trainer (Russisch) vertaalt en legt uit, waarna de studenten de uitingen van de trainer zo goed mogelijk herhalen. Dit gesprek in het Russisch wordt opgenomen om opnieuw te beluisteren.

De CLL bevordert gemeenschapsgevoel in de leergroep en de methode beschouwt de interactie tussen de lerenden onderling als middel om de Russische taal te leren. Er wordt geen leerboek Russisch gevolgd; de studenten bepalen zelf de inhoud van de les middels zinvolle gesprekken.

Populariteit

Het slagen van CLL is in hoge mate afhankelijk van de expertise van de trainer-counselor. De trainer dient naast sociaal-cultureel kundig ook taalkundig te zijn onderlegd. De docent dient zowel het Russisch als de moedertaal van de student zeer goed te beheersen om in staat te zijn om de taaluitingen van de student te vertalen. CLL kan prima werken als deze op de juiste wijze wordt toegepast. Deze methode is niet geschikt voor grote groepen.

Voor- en nadelen van Community Language Learning

Deze methode biedt voor studenten veel autonomie. Het analyseren van de eigen gesprekken vinden lerenden vaak nuttig. De groep wordt vaak heel hecht, niet alleen tijdens de les Russisch, maar eveneens buiten de les. Door deze methode worden de lerenden zich veel meer bewust van de groepsgenoten, de sterke en zwakke punten en ze leren als een team samen te werken. Het bespreken van hun foutjes en het evalueren van de lessen Russisch is heel leerzaam voor de studenten. Deze verbeteringen blijven vaak in het geheugen gegrift en worden deel van het actieve vocabulaire van de student.

Dat de trainer niet sturend is, terwijl sommige studenten wel sturing nodig hebben, kan een nadeel zijn. Bij deze methode wordt geen gebruikgemaakt van een leerboek en er worden ook geen toetsen Russisch afgenomen. Het succes van de lessen is hierdoor moeilijk meetbaar. Een aantal lerenden wordt in hun Russisch spreken belemmerd als zij worden opgenomen.

Lexicografische benadering (Engels: Dynamic Lexicographic Approach; DLA)

Bedacht door wie en wanneer

De Lexicografische benadering (Engelse naam: Lexical Approach; LA) is een methode om vreemde talen te leren die door Michael Lewis in het begin van de jaren 90 van de vorige eeuw is ontwikkeld.

Kenmerken van de Lexicografische benadering (DLA)

De lexicografische benadering is gebaseerd op de visie dat een belangrijk deel van het leren van een vreemde taal (zoals het Russisch) bestaat uit het begrijpen en het produceren van zogenaamde ‘lexicale eenheden’. Dit zijn brokjes taal die bestaan uit (Russische) woorden, woordcombinaties en uitdrukkingen. De lerenden verwerven al doende inzicht in de patronen van het Russisch (grammatica) en betekenisvolle groepen woorden. Zo wordt geleerd hoe het Russisch ‘in het echt’ gebruikt wordt. In deze benadering neemt de woordenschat Russisch een grotere plaats in dan de Russische grammatica. De instructies zijn gericht op situaties en Russische uitdrukkingen die vaak in dialogen voorkomen. Aan interactie wordt aandacht besteed maar ook aan exposure; aan de zogenaamde receptieve vaardigheden van de lerende (luisteren en begrijpen, lezen en begrijpen). Voor het zelfstandig ontdekken van de Russische taal door de lerenden bestaat veel mogelijkheid.

Het is de rol van de docent Russisch om voor genoeg input te zorgen en het faciliteren van het leerproces van de student.

Populariteit

In de afgelopen dertig jaar zijn onder invloed van de ideeën over taal van (onder meer) Michael Lewis leerboeken aanmerkelijk anders geworden. Er wordt veel meer aandacht besteed aan de woordenschat die in chunks wordt aangeboden, in betekenisvolle brokjes. Iets waarnaar Michael Lewis streefde; de drastische verandering in de manier waarop vreemde talen worden onderwezen, is er echter niet van gekomen.

Voor- en nadelen van de Lexicografische benadering

De studenten leren om op een natuurlijke wijze de Russische taal te gebruiken door het werken met ‘chunks’ (brokjes van de taal); met ‘echte’ taal. Dit zorgt voor souplesse in het taalgebruik Russisch.

Het nadeel van deze methode van de methode is dat de werkelijkheid altijd weer afwijkt van de geleerde taalsituaties. Met het zelf leren herkennen van de patronen van het Russisch hebben sommige lerenden moeite en zij hebben meer aan een taaldocent Russisch die hen de weg wijst, dan aan een docent taal-facilitator.

Series Method

Bedacht door wie en wanneer

De Series method, ook wel ‘seriemethode van taalverwerving’ (Frans: La Méthode naturelle) genoemd, is ontwikkeld door de Franse taaldocent François Gouin in 1880.

Kenmerken van de Series Method

Een serie van verbonden zinnen die gemakkelijk te begrijpen zijn en niet veel kennis van de grammatica vereisen, is het uitgangspunt van de seriemethode (Engelse naam: The Series Method of language acquisition) van Gouin. Op basis van een actie, zoals het verlaten van een huis in de volgorde waarin deze uitgevoerd zou worden, leren de studenten zinnetjes. Deze series of reeksen gingen over onderwerpen als de mens in de samenleving, beroep en wetenschap, het leven in de natuur, ontwikkeld vanuit het onderscheid tussen objectief, subjectief en figuurlijk gebruik van de taal. De leermethode van Gouin maakt geen gebruik van moedertaal. Studenten gaan al gauw in de nieuwe taal (bijvoorbeeld het Russisch) denken doordat een soort eentalige manier van taalverwerving is, die niet van ‘vertalen’ en ‘uitleggen’ uitgaat maar van ‘demonstreren’ en ‘handelen’.

Populariteit

De seriemethode van François Gouin was zijn tijd ver vooruit. Ondanks de vrij ongewone aanpak, was de seriemethode van Gouin gedurende een bepaalde periode een succes. Deze methode van Gouin werd echter door Maximilian Berlitz’ Directe Methode overschaduwd.

Voor- en nadelen van de Series Method

François Gouin’s Series method ontwikkelt sterk de mondelinge vaardigheden Russisch en creëert een natuurlijke, harmonieuze en gelijkwaardige sfeer.

Gouin’s leermethode biedt levendig taalonderwijs. Dit type taalonderwijs Russisch wekt de leermethode enthousiasme op van de studenten door gebruik te maken van visuele leermiddelen, bijvoorbeeld afbeeldingen, grafieken, enzovoort. Een nieuwe taal leren wordt tastbaar; iets wat geheel nieuw was. De seriemethode maakt de Russischlerenden nieuwsgierig, wat goed werkt om het leergeheugen te helpen ontwikkelen, de prestatiedruk te verminderen alsook het zelfvertrouwen te verhogen. de methode van François Gouin stimuleert de communicatieve competenties Russisch van de lerenden goed.

De leermethode heeft echter als nadeel dat taal die wat meer subjectief of abstract wordt, wat moeilijk met beweging en expressie in één duidelijke ervaring is te vangen. De bewerkelijkheid voor de trainer, die een hele reeks aan series dient voor te bereiden, is een ander minpunt. Als derde punt focust de Gouin-seriemethode vooral op het mondelinge taalgebruik, terwijl het reguliere onderwijssysteem nog meestal draait om examens voor het toetsen van de competentie van lezen en schrijven.

Task-Based Language Teaching (TBLT)

Bedacht door wie en wanneer

Task-Based Language Teaching; TBLT (Taakgericht taalonderwijs) is in de jaren tachtig van de vorige eeuw ontwikkeld. De grondleggers zijn de Indiase taalkundige professor N.S. Prabhu, de Amerikaanse hoogleraar Teresa P. Pica en de Britse hoogleraren Michael Hugh Long en Graham V. Crookes.

Kenmerken van de Task-Based Language Teaching (TBLT)

Taakgericht taalonderwijs past binnen een Communicatieve Benadering/het Communicatief Taalonderwijs. De gedachte achter deze methode is dat het verwerven van de taal (zoals het Russisch) geen op zichzelf staand doel, maar een middel om bepaalde taken uit te voeren. Lerenden krijgen motiverende taken voorgeschoteld. Hiervoor is taalkennis (Russisch) vereist. Om deze taken goed uit te voeren, is het nodig dat zij over regels van het Russisch en woordenschat van het Russisch beschikken. Deze taken zijn zaken uit het dagelijks leven, zoals een boodschap doen, een e-mail schrijven, met een klantenservice bellen, een drankje bestellen of de krant lezen. De opdracht wordt in drie fasen opgedeeld: vóór, tijdens en na de taak, waarbij de student zich eerst op de taak voorbereidt, de taak vervolgens uitvoert en tot slot hierop terugblikt. Om de opdrachten uit te kunnen voeren, moeten studenten samenwerken. De opdrachten dienen net boven het kennisniveau van de student Russisch te liggen om leereffect te hebben.

Populariteit

Vanaf de vroege jaren negentig is taakgericht onderwijs erg populair geworden, zeker in het taalonderwijs. Taakgericht taalonderwijs de meest praktisch bruikbare vorm te zijn voor het verhogen van de taalvaardigheden bij de lerenden (met name de lerenden in een achterstandspositie) in het lager en secundair onderwijs.

Voor- en nadelen van Task-Based Language Teaching

Het taakgericht taalonderwijs (Russisch) heeft duidelijke voordelen. Taakgericht taalonderwijs is een activerende werkvorm, waarbij studenten uitgedaagd worden om hun taalvaardigheid (Russisch) toe te passen. Het is een op de persoon gerichte, relevante en efficiënte aanpak, zolang de taak goed bij de lerende aansluit. De student komt op een natuurlijke, dagelijkse manier in aanraking met het Russisch en leert zo authentieke Russische woorden, woordcombinaties en uitdrukkingen. Daarnaast leren studenten om met andere studenten Russisch samen te werken. Lerenden ervaren taakgericht taalonderwijs als prettig en motiverend.

Als nadeel kan gezien worden dat de communicatie het belangrijkst is en niet de correcte vorm van het Russisch, waardoor studenten die niet zeer precies leren.

De Dogme benadering (Engels: Dogme Language Teaching; Dogme ELT)

Bedacht door wie en wanneer

Scott Thornbury; een Nieuw-Zeelandse docententrainer en linguïst op het gebied van taalonderwijs Engels ontwikkelde Dogme Language Teaching/Dogme ELT in 2000. Deze methode wordt ook wel de ‘Dogmabenadering’ genoemd.

Kenmerken van de Dogme benadering (ELT)

‘Dogme 95’; een stroming uit het jaar 1995 van een groep van Deense filmmakers waaronder Deense filmregisseur Lars von Trier, vormde de inspiratie voor Dogme Language Teaching (DLT). Bij het maken van films houden de deelnemers zich aan 10 strenge regels (10 dogma’s). Deze behelzen samen ‘de eed van zuiverheid’ (Deens: kyskhedsløfter; Engels: Vows of Chastity). Iets soortgelijks is bij het Dogme-taalonderwijs aan de hand. De aanhangers van deze methode streven naar een vorm van communicatief taalonderwijs die niet door enig voorgedrukt materiaal belast is. Het starten van echte conversaties over praktische items is het doeleinde van Dogme-taalonderwijs. Hierbij gaat het om communicatie als drijvende kracht van een taal leren (bijvoorbeeld Russisch). De benadering is daarom een communicatieve aanpak van onderwijs, die taalonderwijs wil bieden zonder het gebruik van lesboeken of overig lesmateriaal en zich in plaats daarvan richt op de communicatie tussen de taaltrainer en de lerenden. Het Dogme-taalonderwijs kent, net zoals de Dogme-beweging van de filmmakers, tien uitgangspunten (dogma’s).

Populariteit

Ondanks dat onderzoek naar het succes van Dogme beperkt is, gaat Scott Thornbury ervan uit dat de overeenkomsten met het taakgericht leren van talen (zoals Russisch) erop wijzen dat Dogme waarschijnlijk voor vergelijkbare resultaten zorgt.

Voor- en nadelen van de Dogme benadering

Een voordeel voor taaldocenten Russisch is dat voorbereiding vrijwel niet is vereist. Dat de lerenden de verantwoording dragen voor hun eigen leerproces, kan erg motiverend werken. Voorspelbaar is de taalles Russisch zo nooit. Dit zorgt ervoor dat de communicatie spontaan is en de verveling krijgt geen kans. In een taalles volgens de Dogme-methode is vrijwel alles bespreekbaar. Dit zorgt ervoor dat de lerenden betrokken en alert blijven.

Daartegenover staat dat de lerenden zich wat ongemakkelijk kunnen voelen als ze zo weinig bij de hand worden genomen door de docent. Voor dit type onderwijs zijn ook niet alle taaltrainers Russisch flexibel genoeg. Dat de lerenden zich vaak op een specifiek examen Russisch moeten voorbereiden en het niet zeker is dat de daarvoor benodigde stof in de les wordt behandeld, kan een keerzijde zijn van de methode.

Growing Participator Approach (GPA)

Bedacht door wie en wanneer

The Growing Participator Approach (GPA) is ontwikkeld door Language consultants Angela en Greg Thomson in het jaar 2007.

Kenmerken van de Growing Participator Approach (GPA)

Deze GPA-methode is een alternatieve kijk op het leren van een nieuwe taal (zoals het Russisch). Het primaire uitgangspunt van deze methode is dat taal en cultuur niet los van elkaar kunnen worden gezien. Bij GPA gaat het om veel meer dan alleen het leren van het Russisch; het doel om tot een volwaardige deelnemer aan het leven in de gastcultuur (van Rusland) uit te groeien. GPA gebruikt daarom de termen ‘groeiende deelnemers’ in plaats van ‘taallerenden’ en ‘verzorger’ in plaats van ‘docenten’. De Growing Participator Approach (GPA) heeft gelijkenissen met, en is gedeeltelijk gebaseerd op, de Natural Approach (natuurlijke aanpak) van Stephen Krashen en Tracy Terrell.

De methode bestaat uit zes fasen van activiteiten. De activiteiten worden uitgevoerd door de lerende en een verzorger uit Rusland. Begrijpen gaat voor produceren. De nadruk ligt op de Russische woordenschat alsook de cultuur. Fase 1 is de zogenaamde hier-en-nu-fase. Deze duurt ruwweg 100 uur. In deze fase 1 focust de ‘groeiende deelnemer’ zich op het luisteren en het non-verbale feedback geven.

Fase 2 van de methode van de leermethode is de verhaalopbouwfase. Deze duurt ongeveer 150 uur en nu beginnen de deelnemers het Russisch ook te produceren. In fase 3 van de leermethode ligt de nadruk op ‘gedeelde verhalen’. Dit zijn verhalen over dagelijkse gebeurtenissen, verhalen die gedeeld worden tussen culturen en verhalen over gedeelde ervaringen. Fase 4 van de methode is de fase van het ‘diepe delen’. De deelnemer en de verzorger beginnen nu diepere gesprekken over het leven in de Russische cultuur te voeren. In fase 5 van de leermethode beginnen deelnemers zich op het taalgebruik van moedertaalsprekers Russisch te richten door middel van films, televisie, nieuws en literatuur. Ook het Russisch dat nodig is voor het werk wordt geleerd. Fase 6 van de leermethode is de zogenaamde ‘zelfvoorzienende groeifase’. Deze fase kent geen eindpunt. Het gaat het hierbij om de groei naast de formele taalsessies Russisch.

Populariteit

Er is nog niet veel bekend over het succes omdat de methode van Greg en Angela Thomson nog redelijk nieuw is. De deelnemers zijn enthousiast over de methode.

Voor- en nadelen van de Growing Participator Approach

De GPA-methode biedt een goede doorkijk op het proces van taalverwerving Russisch. De zes afzonderlijke fasen van de methode bieden realistische doelstellingen en een duidelijk tijdsschema. De lerenden verwerven niet alleen kennis van de Russische taal, maar eveneens van de omgeving en de lerenden verwerven daarnaast een nieuw sociaal netwerk.

Dat voor elke deelnemer of elke groepje deelnemers een ‘verzorger’ moet worden gezocht die veel tijd wil investeren, is een nadeel van deze methode.

Shadowing Technique

Bedacht door wie en wanneer

De Shadowing technique of Shadowing (‘schaduwen’) is bedacht door de Amerikaanse taalkundige en polyglot Prof. Alexander Argüelles in de vroege jaren 2000.

Kenmerken van de Shadowing Technique

Shadowing is een methode die taallerenden zelfstandig kunnen toepassen om de uitspraak en intonatie (Russisch) te verbeteren en vloeiendheid in het spreken te verwerven. De methode werkt eenvoudig: de student luistert naar een audio-opname, bij voorkeur een dialoog en herhaalt dan wat hij of zij hoort. Bij deze methode is het niet belangrijk om de Russische tekst te begrijpen; in de eerste plaats gaat het om de klanken. Luisteren en herhalen wordt geoefend totdat het heel gemakkelijk gaat en de lerende simultaan Russisch kan spreken met de opname. Na enige tijd gebruikt de student een transcript om te kunnen lezen (en begrijpen) wat hij of zij uitgesproken heeft. Veel lesboeken zijn geschikt voor deze techniek, zolang er maar dialogen of stukken samenhangende tekst in staan. De Russische audio-opnames dienen ideaal bezien iets boven het niveau van de lerenden te zijn. De ideale lengte van een audio-opname is ongeveer één pagina, zonder kunstmatige pauzes in te lassen en op natuurlijke snelheid. De aanbeveling van Alexander Argüelles is lerenden om tijdens het spreken te lopen, liefst buiten, en niet te zitten, omdat lichamelijke bewegingen de opname versterken van de vreemde taal (het Russisch) in het zenuwstelsel. Dat de lerenden minder snel worden afgeleid als zij in beweging zijn, is een andere grond zodat het werken aan het Russisch veel effectiever gaat.

Shadowing heeft veel gemeen met de audiolinguale methode uit de twintigste eeuw, maar het verschil is dat de audiolinguale methode gebruikmaakte van grammaticale driloefeningen in plaats van dialogen of samenhangende tekst. Bij Shadowing is ook simultaan spreken anders.

Populariteit

De afgelopen jaren is veel onderzoek naar de techniek van Shadowing gedaan waaruit blijkt dat de leermethodiek naast de uitspraak ook de luistervaardigheid sterk verbetert. Het algemene begrip van het Russisch wordt ook vergroot.

Voor- en nadelen van de Shadowing Technique

Een praktisch pluspunt van Shadowing dat de methodiek in een groep van lerenden kan worden toegepast, waarbij elke deelnemer individueel actief leert. De methode heeft een hoog rendement.

De techniek van Shadowing heeft als keerzijde is dat lerende het wellicht een beetje saai kan vinden om dezelfde Russische tekst te blijven herhalen. De tekst kiezen is dus van groot belang.

Total Physical Response (TPR^®)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse psycholoog James J. Asher ontwikkelde de taalverwervingsmethode Total Physical Response, ook wel TPR^® genoemd, in de jaren 60 van de vorige eeuw.

Kenmerken van Total Physical Response (TPR^®)

TPR^® is een taalleermethode (voor bijvoorbeeld Russisch) die van het idee uitgaat dat mensen door middel van handelingen en bewegingen leren. Al doende leert men, en wel op de manier zoals een kind de moedertaal leert. Ouders geven hun jonge kinderen voortdurend opdrachten en belonen hen als ze die uitvoeren (“kijk naar mama”, “goed zo”). “Pak de lepel”, “Mooi!”, “Trek je schoentjes maar aan”, enz.). In de eerste plaats is het de bedoeling dat de kinderen begrijpen wat de ouders zeggen, de kinderen gaan in een later stadium verbaal reageren. De luistervaardigheden Russisch vormen dus de basis, daarna volgen de spreekvaardigheden.

De methode van TPR^® past deze grondslagen van de moedertaalverwerving versneld toe bij het leren van het Russisch. De trainer geeft op een vriendelijke en begrijpelijke wijze opdrachten, zoals: “pak het boek” en doet zelf de opdrachten voor; de student doet deze opdrachten na. Aanvankelijk wordt van de lerenden nog niet verwacht dat ze Russisch spreken; de lerenden geven de taken in een later stadium. Taken die bekend zijn worden uitgebreid of gedeeltelijk veranderd.

TPR^® appelleert aan de beide hersenhelften door de combinatie van beweging en spraak. Het kost daardoor minder moeite om iets te leren en het geleerde Russisch beklijft ook beter.

Populariteit

De methode van TPR^® wordt vooral gebruikt binnen het NT2-onderwijs (Nederlands als tweede taal), zeker bij beginners en ook wel bij Engels taalonderwijs op de basisschool. Maar middelbare scholieren en volwassenen werken ook met plezier met TPR^® en behalen goede resultaten.

Voor- en nadelen van Total Physical Response

Total Physical Response biedt veel voordelen. Doordat de student veel begrijpelijke inbreng krijgt aangeboden in ‘chunks’ (woorden die bij elkaar horen), krijgt hij of zij snel begrip van de doeltaal. De leermethodiek zorgt voor een snelle succeservaring, wat het plezier in het leren van het Russisch bevordert. Zo kan de student leren zonder stress. In principe is de methode van TPR^® geschikt voor elk type doelgroep, ongeacht welke achtergrond en leeftijd en kan de methode eveneens worden toegepast in grotere klassen. Het Russisch wordt direct opgeslagen in het langetermijngeheugen van de student.

Het feit dat niet elke taaluiting in TPR^®-taken is uit te drukken, is het nadeel van TPR^®. Dit is de reden dat de methodiek tot op een zeker niveau werkt en daarnaast een andere methodiek (als aanvulling) nodig is. Daarnaast is de leermethodiek niet bijzonder creatief. De studenten leren niet om ideeën, meningen en gevoelens in het Russisch uit te drukken.

De Directe Methode (Engels: Direct Method; DM)

Bedacht door wie en wanneer

Eind jaren 80 van de negentiende eeuw bedacht de Duits-Amerikaanse linguïst Maximilian Delphinius Berlitz (geboren als David Berlizheimer) de Directe Methode. Deze methode wordt ook wel ‘de natuurlijke benadering’ genoemd. Deze Directe Methode is als antwoord op de dominante grammatica-vertaalmethode ontwikkeld.

Kenmerken van de Directe Methode (DM)

Omstreeks het jaar 1900 ontstond een Reformbeweging met nieuwe visies over leren dat zelfontdekkend en inductief diende te zijn. De Reformbeweging betrof overigens niet alleen het leren van een taal, maar ook voeding, kleding, natuurgeneeskunde en naturisme. Men streefde, net zoals in de jaren zestig van de vorige eeuw, rond het jaar 1900 naar meer natuurlijke manieren van leven en bevrijding van keurslijven. Er kwam op het gebied van het taalonderwijs veel aandacht voor de gesproken, ‘levende’ taal, waarbij grammatica vooral inductief werd onderwezen, met behulp van voorbeeldzinnen. Hieruit dienden lerenden de taalregels af te leiden. Er waren meer mondelinge oefeningen en met meer aandacht voor de uitspraak van de taal (zoals het Russisch). Het werd gestimuleerd om de lerenden vaak in het Russisch te laten spreken. Dat de taalles in het Russisch werd gegeven, was ook een nieuw verschijnsel. Tijdens de taalles werd nadrukkelijk niet vertaald. Het leren van (Russische) woordenschat werd gedaan met behulp van voorbeelden en plaatjes. Abstracte vocabulaire werd aangebracht door de lerenden om ideeën te laten associëren.

Populariteit

Deels door invloeden van de crises en oorlogen ebde deze vernieuwingsgolf van het begin van de twintigste eeuw weg, om in de jaren 60 weer in een andere vorm terug te keren.

Met (een moderne vorm van) de Directe Methode wordt nog steeds gewerkt door taleninstituten als Interlingua en Berlitz.

Voor- en nadelen van de Directe Methode

Dat de Directe Methode een vrij natuurlijke manier is om Russisch te leren, is het belangrijkste pluspunt. Bij de methode wordt veel aandacht geschonken aan luisteren en spreken. Hierdoor ontwikkelen lerenden vloeiendheid en zelfvertrouwen. Aan deze Direct Methode kleven echter ook nadelen. Voor schrijfvaardigheid (Russisch) is bij de Directe Methode vrijwel geen aandacht en voor lezen in de vreemde taal ook relatief veel minder. Voor meer gevorderde studenten Russisch, heeft deze leermethode niet genoeg uitdaging te bieden. De Directe Methode is ook niet heel bruikbaar voor de langzaam lerende studenten, doordat deze methode is gebaseerd op een dynamische inzet van de kant van de studenten.

De Manesca-methode (Engels: Manesca Method)

Bedacht door wie en wanneer

Jean Manesca publiceerde in 1835 An Oral System of Teaching Living Languages Illustrated by a Practical Course of Lessons in the French through the Medium of the English (“Een mondelinge methode voor het onderwijzen van levende talen, aan de hand van een praktische cursus Frans door middel van het Engels”). In 2015 is An oral system of teaching living languages in herdruk gegaan.

Kenmerken van de Manesca-methode

Manesca is gebaseerd op hetzelfde principe als de Natural Approach (‘natuurlijke aanpak’): de beste manier om vreemde talen te leren, is die waarop een kind de moedertaal leert. Een vreemde taal (zoals Russisch) leren moet veilig en gemakkelijk zijn. Om die reden wil Manesca niet met abstracte regels en woordenlijstjes met Russische woorden werken die uit het hoofd geleerd moeten worden.

De Manesca-methode staat bekend als de eerst bekende, volledige taalcursus. De methode is op het werken met een groep van lerenden en een docent Russisch gebaseerd, die steeds één Russisch nieuw woord tegelijk introduceert. Bij elk woord hoort een specifieke beweging. Het Russische woord en de bijbehorende beweging worden daarna door de studenten na elkaar herhaald. Deze herhaling helpt de lerenden de Russische woorden te onthouden, zonder dat uit het hoofd geleerd hoeft te worden. Stap voor stap worden de woorden zo zinnen en weer variaties op de Russische zinnen. De Russische spelling wordt aangeboden in een later stadium met leesteksten.

De Manesca-methode is al enkele jaren later overgenomen en aangepast door grammaticaschrijver en taaldocent Heinrich Gottfried Ollendorff en staat dan ook wel bekend als de Ollendorff-methode.

Populariteit

Jean Manesca overleed twee jaar na publicatie van zijn methode. Het werk van Manesca is overgenomen en verder ontwikkeld door anderen, onder wie Ollendorff. Een groot deel van de ideeën van Manesca zijn nog steeds actueel en worden nog steeds toegepast in het moderne vreemdetalenonderwijs.

Voor- en nadelen van de Manesca-methode

De combinatie van spreken en bewegen, waardoor het fysieke geheugen meewerkt en de geleerde stof gemakkelijker en langduriger kan worden onthouden, geldt als de sterke kant van de Manesca- of Ollendorff-methode. Het veelvuldige herhalen draagt daar ook aan bij. Dat het wat saai kan worden om dezelfde Russische woorden en zinnen te blijven herhalen, kan door lerenden als een nadeel worden ervaren.

Silent Way

Bedacht door wie en wanneer

The Silent way (‘de stille manier’) is ontwikkeld door de Egyptenaar Caleb Gattegno in het jaar 1963.

Kenmerken van de Silent Way

De stille manier is een methode om vreemde talen (bijvoorbeeld Russisch) te leren die gebruikmaakt van stilte als instructiemiddel. Gattegno’s methode gaat uit van de autonomie van de lerenden en hun actieve deelname.

De docent Russisch gebruikt een combinatie van gebaren en stilte om de aandacht van de studenten te trekken, reacties te krijgen en ze aan te moedigen om fouten te corrigeren. De methode besteed veel tijd aan de uitspraak (Russisch).

Gattegno, die van oorsprong een wiskundige was, hechtte er veel waarde aan om onderwijs te geven op een wijze die efficiënt was voor de voorraad energie van de lerenden. Hij ontdekte dat het in verhouding weinig energie kost om een visueel of auditief beeld te onthouden, veel minder dan als studenten proberen iets uit het hoofd te leren. Het betoog van hem was dat taaldocenten niet zozeer naar het overbrengen van kennis dienen te streven, maar bewustzijn aan dienen te boren, omdat alleen het bewustzijn het mogelijk maakt om iets te kunnen leren.

The Silent Way gebruikt onder andere gekleurde blokjes, die voor allerlei dingen kunnen worden gebruikt. De methodiek maakt ook gebruik van Words in Colour; een kleurenkaart voor geluiden waarbij elke kleur voor een bepaalde klank van het Russisch staat, gekleurde woordgrafieken voor het werken aan zinnen en gekleurde grafieken die gebruikt worden om spelling te leren.

Populariteit

Met name bij het aanleren van de uitspraak van het Russisch zijn Gattegno’s ideeën van belang geweest, hoewel The Silent Way in zijn originele versie niet veel meer wordt gebruikt.

Voor- en nadelen van de Silent Way

Dat zijn aanpak niet-bedreigend is voor studenten, die immers als autonoom worden gezien, is de sterke kant van de benadering van Caleb Gattegno. In feite is de taaltrainer Russisch dienstbaar aan de lerenden, niet andersom. The Silent Way stimuleert het leren op een natuurlijke wijze. Meestal wordt de geleerde taalkennis goed verwerkt en onthouden door taallerenden uit te dagen nieuwe dingen te ontdekken. De studenten ‘mogen’ fouten maken, wat helpt bij het leerproces.

Een nadeel kan zijn dat sommige lerenden intensievere begeleiding nodig hebben dan de leermethode voorstaat. De studenten worden mogelijk gefrustreerd door het gebrek aan input van de taaltrainer Russisch. Met kleuren en grafieken werken, heeft als limiterende factor dat de nieuwheid er gauw af gaat. Hierdoor verdwijnt het effect van de methode.

TPR Storytelling

Bedacht door wie en wanneer

TPR Storytelling of ‘TPRS’ houdt in Teaching Proficiency through Reading and Storytelling. De methode van TPR Storytelling is door Blaine Ray ontwikkeld in 1990, van oorsprong een Amerikaanse docent Spaans, en is afgeleid van de TPR-methode (Total Physical Response).

Kenmerken van TPR Storytelling

TPRS is een taalverwervingsmethode die gebruikmaakt van verhalen om een taal (bijvoorbeeld Russisch) te leren. Het principe is een natuurlijke methode van taalverwerving: de nieuwe taal leren zoals kinderen hun moedertaal leren. De lerenden worden aan veel begrijpelijke input blootgesteld om dit te bereiken. De taaltrainer Russisch vertelt een verhaal aan de lerenden, waarin nieuw te leren Russische woorden meerdere keren voorkomen. Deze verhalen zijn interessant of humoristisch en niet te lang. De verhalen zijn eenvoudig te begrijpen, hierdoor zijn de lerenden ontspannen. Russische woorden en structuren worden op deze manier vrijwel ongemerkt opgeslagen in het langetermijngeheugen. De docent wijst de student op grammaticale fenomenen in het Russisch, zonder dat studenten taalregels uit het hoofd hoeven te leren.

De studenten zullen na een poosje ‘vanzelf’ Russisch gaan spreken en de Russische grammaticale structuur van de nieuwe taal imiteren. Dit is een natuurlijk proces. Een variant hierop is om met een groepje van studenten een verhaal op te bouwen. Hierbij schrijft de trainer Russisch eerst nieuwe woorden en structuren op een bord, met de Russische vertalingen erbij en daarna hiervan een verhaal te maken samen met de studenten. Tot slot wordt het verhaal door de studenten naverteld. Lezen in het Russisch is een belangrijk deel van TPR Storytelling, doordat dit voor input zorgt. In een latere fase volgt schrijven in het Russisch.

Populariteit

Er is veel onderzoeken gedaan dat uitwijst dat TPR Storytelling een geslaagde manier is om een taal te leren. Er zijn wel randvoorwaarden: de setting moet geschikt zijn en de trainer moet goed getraind zijn.

Voor- en nadelen van TPR Storytelling

TPR Storytelling is een laagdrempelige manier om Russisch te leren en de geleerde stof wordt goed onthouden. TPRS spreekt eveneens de creatieve intelligentie aan; er is sprake van breinvriendelijk leren. Het is plezierig voor de student en het is relatief gemakkelijk om de focus te behouden. Zelf een verhaal creëren, werkt zeer motiverend voor de lerenden.

Een nadeel is dat TPRS veel voorbereiding van de trainer vraagt.

De Rosetta Stone methode

Bedacht door wie en wanneer

De Rosetta Stone-methodiek is naar de zogenaamde de Steen van Rosetta vernoemd, een steen met een tekst in twee talen die in Egypte is gevonden, met behulp waarvan uiteindelijk de hiërogliefen ontcijferd zijn. Rosetta Stone is ook de naam van het softwarebedrijf dat de taalcursussen op de markt brengt. De eerste versie van Rosetta Stone is uitgebracht in het jaar 1996.

Kenmerken van de Rosetta Stone methode

De Rosetta Stone cursus is een methode om achter een computer een vreemde taal (bijvoorbeeld Russisch) te leren. De taalcursussen van Rosetta Stone zijn in meer dan dertig talen beschikbaar en ze zijn te volgen vanuit elk van deze talen.

De Rosetta Stone-methode is een zogenaamde communicatieve methode, die de manier imiteert waarop een kind zijn of haar moedertaal leert. Dit wil zeggen ‘leren door onderdompeling’, leren door veel te luisteren en na te spreken. De Rosetta Stone-methode gebruikt hiervoor foto’s en stemmen van native speakers Russisch (moedertaalsprekers) voor het overbrengen van de betekenis van nieuwe (Russische) woorden. Er wordt gebruikgemaakt van een spraakherkenningsprogramma. Dit programma registreert de Russische uitspraak en maakt hier een schematische weergave van. De lerende kan zo de uitspraak met die van een native speaker (moedertaalspreker Russisch) vergelijken. Door de voorbeeldstem langzamer te laten spreken en daarna veel na te zeggen, kan uitspraakverbetering behaald worden.

Voor de schrijfvaardigheden Russisch van de studenten biedt de methode dictee-oefeningen. De software controleert de Russische grammatica en spelling en wijst op fouten, waarbij mogelijkheid is om deze fouten van de studenten te verbeteren.

Het programma van Rosetta Stone biedt eveneens leesteksten. De teksten gaan over dagelijkse onderwerpen, ideeën en activiteiten.

Populariteit

Wereldwijd wordt de methode van Rosetta Stone veelvuldig gebruikt en niet door de minsten. Onder andere het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse zaken en de NASA maken er gebruik van. In ons land wordt de methode van Rosetta Stone door een aantal ministeries en verschillende hogescholen en universiteiten toegepast en eveneens door sommige internationale bedrijven.

Voor- en nadelen van de Rosetta Stone methode

De Rosetta Stone-methode is zeer eenvoudig in het gebruik en kan door de studenten worden gebruikt op elk moment. De student bepaalt zelf welke delen van de methode wat meer of minder aandacht kunnen gebruiken. Veel studenten ervaren het als prettig om te werken met de methode. Voor onderwijsinstellingen kan de methode van Rosetta Stone een oplossing zijn bij een gebrek aan docenten. Het feit dat geen taaldocent is die studenten motiveert of iets extra’s kan bieden, is een minpunt van de methode van Rosetta Stone.

De Pimsleur methode

Bedacht door wie en wanneer

De Pimsleur taalcursussen zijn Amerikaans taalkundige Paul M. Pimsleur ontwikkeld. De eerste taalcursus van Pimsleur was een cursus Grieks, die hij op de markt bracht in 1963.

Kenmerken van de Pimsleur methode

De methode van Pimsleur is een Amerikaans computerprogramma om vreemde talen (bijvoorbeeld Russisch) te leren.

De cursussen van Pimsleur bestaan uit zinnetjes en dialogen die nagesproken worden en herhaald worden. De Russische voorbeeldzinnen van de cursus zijn door moedertaalsprekers (native speakers) ingesproken. De cursus is op herhaling, anticipatie, woordenschat en wederom herhaling gebaseerd. De lessen bieden een audio-opname van een half uur die nieuwe vocabulaire en structuren in het Russisch bevat. De methode van Pimsleur legt de grammaticale structuur van het Russisch niet uit maar biedt deze aan door middel van uitbreiding van, en variaties op, deze zinnetjes.

Dr. Pimsleur deed onderzoek naar het meest optimale interval waarmee geleerde informatie van het kortetermijngeheugen naar het langetermijngeheugen overgaat. Dit (gemiddelde) interval is in de taalcursussen van Pimsleur verwerkt.

Populariteit

De Pimsleur taalcursussen worden onder andere in Amerika gevolgd en de ervaringen met Pimsleur variëren. De gebruikers zijn in het algemeen tevreden over de aangeleerde uitspraak van het Russisch.

Voor- en nadelen van de Pimsleur methode

Doordat de insprekers van de zinnen moedertaalsprekers (native speakers) zijn en op een natuurlijke manier Russisch spreken en in een normaal tempo, werkt de methode van Pimsleur heel goed als uitspraakverbeteraar.

Een keerzijde van de leermethode van Pimsleur is dat er niets uitgelegd wordt. De studenten leren geen bouwstenen om zelf Russische zinnen te maken, maar moeten het doen met duizenden voorbeeldzinnen die ingeprent worden.

De Michel Thomas methode

Bedacht door wie en wanneer

De Michel-Thomas-methode is bedacht, niet verrassend, door Michel Thomas (geboren als Moniek Kroskof); een in Polen geboren genaturaliseerde Amerikaan. Hij ontwikkelde zijn methode kort na de Tweede Wereldoorlog in een eigen taleninstituut in Beverly Hills, Los Angeles, die beroemdheden zoals Barbra Streisand, Diana Ross, Mel Gibson, Emma Thompson, Bob Dylan en Pierce Brosnan tot de klantenkring kan rekenen.

Kenmerken van de Micheal Thomas methode

Dat iemand alleen in staat is om te leren als diegene geen stress heeft, was het uitgangspunt van Michel Thomas. Michel Thomas maakte zijn studenten duidelijk dat ze zich geen zorgen hoefden te maken dat ze iets zouden vergeten.

De taalcursussen zijn audiolessen (Russisch) die zijn ingesproken door twee acteurs; een mannelijke en een vrouwelijke. De setting is een virtueel klaslokaal, waarin de student als de derde student fungeert. De student luistert mee met de lessen van de acteurs. Wanneer de acteurs een vraag wordt gesteld, is het idee dat de cursist op pauze klikt en deze vraag eerst zelf beantwoordt. Er wordt geen huiswerk gegeven en er hoeft niet uit-het-hoofd te worden geleerd. Bij de methode worden de lessen opgebouwd in kleine stapjes en Russische lesstof die nieuw is, wordt afgewisseld met Russische lesstof die al bekend is. De uitleg wordt steeds in het Engels gegeven. De methode wijst bijvoorbeeld op verbanden tussen de talen, als deze verbanden er zijn. Bij de Michel Thomas-methode wordt ook grammaticale uitleg gegeven. Eerst wordt makkelijke stof aangeleerd, moeilijkere stof volgt pas nadat de lerenden de makkelijke stof hebben begrepen en geleerd. Behalve Russische woorden en zinnen worden ook bouwstenen aangeleerd. Hiermee kan de gebruiker zelf zinnen bouwen. Ook gebruikt de methode van flashcards om de woordenschat Russisch te toetsen en online oefeningen om de eigen vooruitgang te kunnen meten.

Populariteit

Veel lerenden ze zijn tevreden over de uitleg van de structuren van het Russisch en vinden de cursus plezierig werken. De studenten die al wat verder gevorderd zijn, vinden de cursussen wat minder nuttig.

Voor- en nadelen van de Micheal Thomas methode

De taalcursus is zeer toegankelijk en traint de uitspraak alsook de luistervaardigheid Russisch op een efficiënte wijze. Een keerzijde is dat de taalcursussen Russisch niet in schrijfvaardigheid voorzien. Een echte interactie is er ook niet doordat de methode uit een audiocursus bestaat.

De Assimil methode

Bedacht door wie en wanneer

Assimil is een Frans bedrijf, opgericht door schrijver en polyglot Alphonse Chérel in het jaar 1929. Dit bedrijf maakt cursussen voor vreemde talen en publiceert deze. Hun eerste boek heette Anglais sans Peine.

Kenmerken van de Assimil methode

‘Assimileren’ betekent letterlijk ‘mengen met, opgaan in de groep’. Dit was vrij hoog gegrepen voor een taalcursus (zoals Russisch). De cursussen van Assimil zijn zelfstudielessen die bestaan uit een lesboek Russisch, audio-CD’s alsook een USB-stick. De lerende werkt bij voorkeur ongeveer twintig minuten per dag.

De taallessen bestaan uit Russische dialogen die worden beluisterd, nagesproken en gelezen. De Russische vertaling staat hiernaast, met de grammaticale uitleg. Om de uitspraak van het Russisch te oefenen, maakt Assimil gebruik van zinnetjes die door native (moedertaal) speakers zijn ingesproken en die de lerende daarna herhaalt. De opbouw van de les is van receptief naar productief: tijdens de eerste les wordt nog geen taalproductie van de cursisten verwacht; dit komt pas na ongeveer 50 lessen.

Populariteit

De Assimil-cursussen zijn gewaardeerd. De cursussen zijn niet zo duur en het aanbod aan talen is groot.

Voor- en nadelen van Assimil

Het pluspunt van de Assimil-methode is dat de cursist Russisch op zijn of haar eigen tempo kan leren op het moment dat dit het beste past. De keerzijde hierbij is, wat geldt voor alle computertaalcursussen, dat de student is aangewezen op zichzelf. Er is geen docent Russisch beschikbaar om de cursisten te motiveren of te begeleiden.